TESVİK SİSTEMİ 2012

Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat politikaları arasındaki bütünlüğün sağlanması, ithalata bağımlı ara mallarını, hammaddelerini Türkiye’ de üretme, emek yoğun üretimden, bilgi yoğun üretime geçme ihtiyaçları doğrultusunda oluşturulan teşvik sistemi 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe alınacaktır.
Teşvik sistemi 4 ana bileşenden oluşmaktadır.

(*) Bölgesel farklılıklar göstermektedir.

Tablo 1. Yeni Teşvik Sistemi

İl bazlı bölgesel teşvik sisteminde iller ekonomik ve sosyal gelişmişlik ile ilgili 61 kriter baz alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır.

Tablo 2. Bölgelere Göre İllerin Dağılımı

Şekil 1. Türkiye bölgeler bazında teşvik haritası

KDV İSTİSNASI: Yatırım amaçlı yurtiçi veya yurtdışından satın alınan teşvik belgesi kapsamında uygun görülen makine ve ekipman için KDV ödenmeyerek istisna edilmesidir. Bütün bölgelerde, stratejik ve büyük ölçekli yatırımlarda uygulama esasları çerçevesinde uygulanır.

GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ: Yatırım nedeniyle yurt dışından alınan Teşvik Belgesi kapsamında uygun görülen makine ve ekipmanın gümrük vergisi ve fon ödemesinden muaf tutulmasıdır. Bütün bölgelerde, stratejik ve büyük ölçekli yatırımlarda uygulama esasları çerçevesinde uygulanır.

VERGİ İNDİRİMİ: Yatırım teşvik belgesine bağlı yatırımın başlamasından itibaren, yatırım katkı oranı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli kurumlar vergisine tabi tutulur. Bölgesel bazda yatırımın türüne ve bölgeye göre değişmektedir. Devletin vergi indirimi yoluyla yatırıma olan katkısının toplam yatırım tutarına oranı yatırıma katkı oranı olarak adlandırılır.  Yatırıma katkı oranı tutarındaki rakama ulaşılıncaya kadar ki vergi oranı vergi indirim oranı kadar indirilir. (Vergi indirim oranı kurumlar veya gelir vergisinde uygulanacak vergi indirim oranıdır.) Yatırımın OSB’ lerde yapılıp yapılmamasına, bölgelere göre değişen yatırıma katkı oranları tablo 2’ de verilmiştir.

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ: Asgari ücret üzerinden sigorta işveren hissesi bölgelere göre değişen belirtilen sürelerde ödenir. Yatırımın OSB’ lerde yapılıp yapılmamasına, bölgelere göre değişen sigorta primi işveren desteği uygulama süreleri Tablo 2’ de verilmiştir.

Tablo 3. Asgari Ücret Kesintileri

YATIRIM YERİ TAHSİSİ: Yatırımın mahiyetine uygun alanlar öncelikle OSB’ lerde olmak üzere bedelsiz irtifak hakkı verilir. Milli Emlak Müdür’lüğüne sunulacak fizibilite ile yapılacak yatırımın bölgesel önceliği, yaratılacak katma değer ve istihdam göz önüne alınarak kullanım hakkı verilir.

FAİZ DESTEĞİ: Yatırımın finansmanında bölgelere göre değişen miktarlarda puan indirimi şeklinde uygulanır.

Tablo 4.Bölgeler bazında faiz desteği

GELİR VERGİSİ STOPAJI: 6.Bölgede gelir vergisi stopajı işverenden 10 yıl süreyle alınmayacaktır.  6. Bölgedeki bölgesel ve stratejik yatırımlarda geçerlidir. (Büyük ölçekli yatırımlar hariç.)

SİGORTA PRİMİ İŞÇİ HİSSESİ DESTEĞİ:  6.Bölgede sigorta primi işçi hissesi işverenden 10 yıl süreyle alınmayacaktır6. Bölgedeki bölgesel ve stratejik yatırımlarda geçerlidir. (Büyük ölçekli yatırımlar hariç.)

KDV İADESİ: Stratejik 500 milyon TL ve üzeri yatırımlarda bina ve inşaat yatırımları için KDV iadesi desteği yapılmaktadır.

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMASI

• Bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması
• Yatırım havzalarının oluşturulması, sektörel işbirliklerinin ve kümelenmenin teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.

Tablo 5. Bölgesel Teşvik Oranları

Öncelikli yatırımlar;

• Madencilik yatırımları
• Demiryolu ve denizyolu ile yük veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar
• Test merkezleri, rüzgar tüneli ve benzeri nitelikteki yatırımlar
• Kültür ve Turizm koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımları
• Özel sektör tarafından yapılacak ilk, orta ve lise eğitim yatırımları

·         Yatırım tutarı 20 milyon TL üzerinde olan

·         Belirli ilaç yatırımları

·         Savunma sanayi yatırımları

Kümelenme ve Ar-Ge yatırımları;

• OSB’ lerde yapılacak yatırımlar
• Sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar
• Tübitak tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar

Vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi destekleri açısından bir alt bölgede uygulanan desteklerden yararlanırlar.

Demir cevheri ve linyit kömürü yatırımları bölgesel teşvik sistemi kapsamında desteklenecektir.

Tersanelerin inşa edecekleri gemilerde yatırım döneminde istihdam edilen işçiler için ödenmesi gereken sigorta prim işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı bakanlıkça karşılanacaktır.

BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR

Teknoloji ve Ar-Ge kapasitesini arttıracak, uluslararası alanda rekabet üstünlüğü sağlayacak büyük ölçekli yatırımlar;

• KDV İstisnası,
• Gümrük Vergisi Muafiyeti,
• Vergi İndirimi,
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği ve
•   Yatırım Yeri Tahsisi

ile destekleneceklerdir.

Yatırımın 6.Bölgede yapılması halinde ise yeni bir uygulama olarak Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği sağlanacaktır.

Tablo 6. Büyük Ölçekli Yatırım Konuları

Tablo 7. Büyük ölçekli yatırımların teşviki

 STRATEJİK YATIRIMLAR

Stratejik Yatırımlar

·         %50 den fazlası ithalatla karşılanan ara malları veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek enerji yatırımları dahil)

Bu sistemin amacı:

• GİTES ve ithalat haritası çerçevesinde, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ara malları ve ürünlerin üretimine yönelik,
• Uluslar arası rekabet gücünü arttırma potansiyeline sahip, yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli yatırımları teşvik etmektir.

Stratejik Yatırımların Değerlendirme Kriterleri

• İthalat bağımlılığı yüksek ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik,
• Asgari yatırım tutarı 50 Milyon TL olan,
• %50 den fazlası ithalatla karşılanan,
• Asgari katma değer üreten,
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri 1 yıl itibariyle en az 50 Milyon $ olan (yurt içi üretimi olmayan mallarda bu şart aranmayacaktır.) yatırımlar